O Muzeum

Kilka słów o Muzeum Ślężańskim

sg2dMuzeum Ślężańskie powstało w roku 1962, kontynuując niejako, aczkolwiek bez zbiorów, tradycje Heimatmuseum istniejącego w Sobótce od 1926 roku. Ulokowano je w przedwojennej siedzibie, czyli w tzw. Domu Opata, budynku szpitalnym wzniesionym przez kanoników regularnych w 1568 roku. Od początku istnienia Muzeum Ślężańskiego założono, że będą w nim eksponowane zabytki związane z kulturą duchową w pradziejach.

Pierwszą wystawę stałą „Wierzenia dawnych Słowian” udostępniono w 1966 roku. Po rozszerzeniu jej ram chronologicznych w 1974 roku otwarto wystawę „Śladami dawnych wierzeń„. Wystawę można oglądać do dziś dzięki wyjątkowym eksponatom wypożyczonym z Muzeum Archeologicznego we Wrocławiu, Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Instytutu Archeologii i Etnologii PAN we Wrocławiu, Uniwersyteckiego Muzeum Przyrodniczego i zbiorów własnych. Do roku 1970 Muzeum było placówką samodzielną, a w latach 1971 – 1992 oddziałem Muzeum Archeologicznego we Wrocławiu, by od 1993 roku stać się muzeum samorządowym, podległym władzom Sobótki.
Z inicjatywy władz miejskich w 1992 r. nadano Muzeum Ślężańskiemu imię Stanisława Dunajewskiego, najaktywniejszego z jego założycieli i pierwszego opiekuna. Większość zbiorów Muzeum to zabytki archeologiczne pochodzące w głównej mierze z własnych badań. Pokaźna jest również kolekcja skał, minerałów i skamielin. W zbiorach znajdują się dwa skarby monet zawierające monety numizmaty od XVI do XVIII wieku, kolekcja map regionu oraz kart pocztowych, druków i wydawnictw poświęconych miastu i regionowi.

W 2022 roku otworzono nową wystawę stałą „Sobótka. Od osady targowej do nowożytnego miasta”, która prezentuje ciekawe eksponaty  ze zbiorów własnych Muzeum, a w szczególności depozyt numizmatów znany jako „Skarb Dunajewskiego”, przebadany w 2021 roku i przygotowany do ekspozycji. Wystawa poświęcona jest narodzinom miasta, czasom jego rozkwitu i kryzysu. Zwiedzana z przewodnikiem odkrywa nieznane ciekawostki z dziejów dawnej Sobótki.

W 2024 roku otworzono nową wystawę stałą ” Człowiek i przyroda Ślęży”. Piękno przyrody i bogata historia Masywu Ślęży spowodowały realizację odmiennej niż do tej pory, koncepcji wystawy. Ekspozycja muzealiów, pokazująca nierozerwalną więź przyrody i człowieka w przeszłości, połączona została z filmem. Pomaga on zrozumieć ślężański świat historii, natury i codzienności.
Wystawa zachęca by spojrzeć na Ślężę jako miejsce egzystencji człowieka, jego pragnień, wierzeń, poczucia obowiązku względem natury dawniej i dziś.

Od 1995 roku funkcjonuje Galeria Muzeum Ślężańskiego prezentująca twórczość współczesnych 0022artystów polskich i zagranicznych. Wystawiali tu swoje prace m.in. Wiesław Ochman, Edward Lutczyn, Jerzy Duda-Gracz, Stasys Eidrigevicius, Franciszek Maśluszczak, Tomasz Sętowski oraz wielu innych uznanych artystów. Otwartość galerii na zarówno amatorów jak i twórców profesjonalnych, na różne kierunki, techniki, środki wyrazu sprawiła, że cieszy się ona dużym uznaniem i sympatią. Organizowane są również wystawy nawiązujące do sztuki przedwojennej jak w przypadku prac wybitnego artysty sztuki metalu Jaroslava Vonki ” Kuźnia wyobraźni”. Coraz częściej prezentowane są regionalne wystawy związane z historią XX wieku.
Obok wystaw organizowane są również kameralne koncerty muzyczne (np. mini recital Wiesława Ochmana, czy ostatni koncert gości z Japonii – Toyoko Chigono i Tatsuya Koumazaki) oraz spotkania z ludźmi nauki i sztuki. Muzeum organizuje eventy, rekonstrukcje historyczne, pokazy we współpracy z Rezerwatem Archeologicznym w Będkowicach, Zamkiem Górka i innym zabytkowymi miejscami regionu.
Ożywiona działalność wydawnicza Muzeum to wiele małych i dużych katalogów towarzyszących wystawom artystycznym oraz książki: monografia „Dzieje Sobótki”, drugi tom „Funeraliów Lednickich” poświęcony zagadnieniu czarownic, pierwszy naukowy katalog teki graficznej z lat 1913 – 1916 „Ślężańskie krajobrazy” oraz przygotowywany do druku „Leksykon artystów i twórców rzemiosła artystycznego Ziemi Ślężańskiej od XVI wieku do współczesności” oraz szereg książek wydawanych samodzielnie lub we współpracy z innymi instytucjami.

 

Wydawnictwa dostępne w muzeum.